การทดสอบแรงดึงด้วยเครื่องทดสอบแรงดึงหรือเครื่อง Universal Testing Machine (UTM) ปกติแล้วจะมีการวัดค่าที่สนใจกันมากคือ ค่าแรงดึง (force) เช่น แรงดึงสูงสุด (maximum force), แรงดึงที่จุด yield, แรงดึงที่จุดขาด (breaking force) เป็นต้น และค่าระยะยืดหรือ elongation เช่น ค่าโมดูลัส (young’s modulus), ระยะยืดที่จุด yield, ระยะยืดที่จุดขาด, และระยะยึดที่จุดใดๆ แต่เนื่องจากชิ้นงานแต่ละชิ้นทำจากวัสดุที่แตกต่างกันบ้างเป็นเหล็ก พลาสติก ยาง คอมโพสิต ทำให้คุณสมบัติของชิ้นงานแตกต่างไป และคุณสมบัติการยืดหยุ่นก็แต่ต่างด้วยเช่น ยืดมาก (ยาง) ยืดน้อยมากๆ (เหล็กกล้า) ดังนั้นแล้วการเลือกอุปกรณ์ในการวัดระยะยืด (extensometer) นั้นสำคัญที่ความละเอียดและช่วงในการใช้งาน รวมถึงข้อจำกัดของลักษณะชิ้นงานด้วย
ทั้งนั้นแล้วบริษัทฯ เราและ Zwick/Roell มีทางออกให้กับการทดสอบของลูกค้าด้วย Extensometers ที่มีความหลากหลายพร้อมทั้งความละเอียดที่น่าทึ่งสำหรับตอบสนองการทดสอบแบบง่ายจนถึงซับซ้อนมาก
อุปกรณ์วัดระยะยืดแบบสัมผัส contact extensometer
Extensometer ชนิดนี้จะทำการวัดโดยจับที่ชิ้นงานทดสอบด้วยระยะ gauge length (L0) ตามมาตรฐานกำหนดซึ่งแล้วแต่ชนิดของวัสดุ นอกจากนั้นแล้วความละเอียดกับความแม่นยำก็เป็นเรื่องที่ต้องให้ความสำคัญมากเช่นกัน สินค้าของเราและผู้ผลิต Zwick มีการพัฒนา extensometer สำหรับเครื่อง Universal Testing Machine (UTM) มาเป็นเวลากว่า 50 ปี ทำให้เรามี extensometer ที่ใช้ทดสอบวัสดุได้ทุกรูปแบบตั้งแต่ยืดมากถึง 1000 มิลลิเมตร และยืดน้อยมากๆ เริ่มต้นวัดที่ 20 ไมครอน ในระดับความละเอียด 0.006 ไมครอน และความแม่นยำอยู่ใน class 0.5 ตามมาตรฐาน EN ISO 9513 ตั้งแต่ 20 ไมครอนขึ้นไป
รูปแสดง makcoXten HP ความละเอียด 0.006 ไมครอนพร้อม video transverse extensometer
อุปกรณ์วัดระยะยืดแบบไม่สัมผัส non-contact extensometer
อุปกรณ์วัดระยะยืดแบบไม่สัมผัสชิ้นงาน non-contact extemsometer นี้มักจะถูกเลือกใช้ในกรณีที่การทดสอบไม่สามารถสัมผัสกับชิ้นงานได้โดยตรงเช่น ทดสอบในตู้อุณหภูมิสูงมากๆ หรือทดสอบในสภาวะอุณหภูมิต่ำ รวมไปถึงรูปร่างชิ้นงานที่มีขนาดเล็กมากไม่สามารถสัมผัสที่ชิ้นงานได้ extensometer ชนิดนี้จะมีหลักการทำงานหลักๆ สามแบบที่เรามีคือ
- Extensometer ชนิด laserXten HP ใช้แสง laser พร้อมกล้อง telescope จับที่ชิ้นงานข้อดีคือได้ความละเอียดสูงถึง 0.1 ไมครอนและไม่ต้องทำเครื่องหมายบนชิ้นงาน
- Extensometer ชนิด lightXten ใช้แสงขาวหรือแดงยิงไปที่สติกเกอร์ reflect และวัดระดับการสะท้อนของแสงเพื่อวิ่งตามและวัดยะยะที่วิ่งไป ข้อดีคือสามารถวัดชิ้นงานที่ยืดมากได้ถึง 1000 มิลลิเมตร
- Extensomester ชนิด videoXten HP ใช้วีดีโอพร้อมโปรแกรมประมวลผลภาพจับตำแหน่งเครื่องหมายบนชิ้นงาน สามารถจับชิ้นงานได้ทุกประเภท มีฟังชั่นการจับภาพได้หลายรูปแบบเช่น จับภาพแบบขาวตัดดำ จับภาพแบบเป็นจุดหรือ pattern หรือจับภาพความคมชัดจากแสงด้านหลัง เป็นต้น
รูปแสดง laserXten HP ความละเอียด 0.1 ไมครอน ไม่ต้องทำเครื่องหมายที่ชิ้นงาน
อุปกรณ์วัดระยะยืดแบบติดชิ้นงาน clip-on extensometer
อุปกรณ์วัดระยะยืดชนิดนี้เหมาะสำหรับชิ้นงานที่มีความแข็งแรงเช่น เหล็ก หรือคอมโพสิต เป็นต้น เนื่องจากตัว extensometer เองมีน้ำหนักจึงมีข้อจำกัดในการใช้พอสมควร แต่ทั้งนั้นแล้วมีข้อดีมากในเรื่องของความละเอียดต่ำสุด 0.1 ไมครอน จัดเก็บง่าย ไม่ต้องบำรุงรักษา
รูปแสดง digiClip ความละเอียด 0.1 ไมครอน ใช้ง่ายไม่ต้องบำรักษา
ข้อมูลเพิ่มติม: Zwick Extensometers